تاثیر زمان تلقیح بر روی اجزاء عملکردی گیاه سویا در برخی از خاک های آهکی خوزستان

در کشاورزی پیشرفته امروزی، جنبه­های اقتصادی و حفاظت محیط زیست به مفهوم جلوگیری از مصرف بی­رویه کودهای شیمیایی و آلوده سازی خاک دو اصل انکار ناپذیر هستند که باید مورد توجه واقع شوند. استفاده از بیوتکنولوژی و کودهای بیولوژیک، روشی بسیار مناسب و ارزان برای تولید محصول است. سویا از جمله گیاهانی است که در کشت آن قابلیت استفاده از کودهای بیولوژیک و زادمایه­ها وجود دارد. برای تعیین اثر زمان تلقیح برادی ریزوبیوم ژاپونیکم بر اجزاء عملکردی گیاه سویا، پژوهشی در محدوده اراضی شهرستان بهبهان با 4 تیمار شاهد، تلقیح یک هفته، دو هفته و چهار هفته پس از کاشت در 3 تکرار و در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی انجام شد. در این پژوهش روابط رگرسیونی بیوماس، عملکرد روغن و پروتئین، شاخص برداشت (hi)، تعداد غده­های فعال و غیر فعال و برخی دیگر از مولفه­های عملکرد گیاه مورد بررسی قرار گرفت. روابط بین اجزاء عملکردی، آنالیز واریانس و مقایسات میانگین با استفاده از نرم­افزار spss مطالعه گردید.  نتایج به­دست آمده نشان دهنده اثرات معنی­دار تیمارها بر روی همه اجزای عملکردی به­جز تعداد غلاف در بوته می­باشد. تمامی صفات مورد بحث به­جز میزان نیتروژن برگ سویا قبل از گلدهی در سطح 1 درصد تاثیرات معنی­دار یافته­اند. آنالیز همبستگی نشان دهنده روابط معنی­دار و مثبت شاخص برداشت با تمامی اجزاء عملکردی به جز نیتروژن برگ قبل از گلدهی می­باشد. نتایج هم­چنین حاکی از بیش­ترین همبستگی مثبت و معنی­دار بین عملکردهای روغن و پروتئین با تعداد گره­های ریشه­ای فعال می­باشد. به­طور کلی نتایج موید این مسئله است که با گذشت زمان از کاشت، تلقیح اثرات بیشتری بر روی تعداد گره­های ریشه­ای فعال داشته و حضور این گره­های فعال عملکرد را افزایش داده­اند و این تغییر زمان تلقیح به­عنوان مدیریت کاهش اثرات محدودیت­های محیطی بر روی کارایی تلقیح در گیاه سویا موثر است.